Η λεπτίνη είναι μια ορμόνη που κάνει αυτό που λέει το όνομά της: λεπταίνει. Φυσικά έχουν ανακαλυφθεί πάνω από 30 ορμόνες που ρυθμίζουν το σωματικό βάρος ωστόσο φαίνεται πως η λεπτίνη κάνει όλη την δουλειά.
Ήταν το 1994, όταν ο μοριακός βιολόγος Jeffrey Friedman, καθηγητής του Πανεπιστημίου Rockefeller, ανακοίνωσε την ανακάλυψή της. Επρόκειτο για μια πρωτεΐνη που παράγεται από τα λιποκύτταρα και παίζει ρόλο ορμόνης. Ο Friedman ονόμασε αυτή την ουσία λεπτίνη, από την ελληνική λέξη λεπτός. Τα λιποκύτταρα παράγουν λεπτίνη, η οποία κυκλοφορεί στο αίμα, ειδοποιώντας τον υποθάλαμο του εγκεφάλου, ανάλογα με την ποσότητά της, για το μέγεθος του σωματικού λίπους. Η λεπτίνη αυξάνεται όταν κάποιος παίρνει κιλά και μειώνεται όταν κάποιος χάνει κιλά.
Η ανακάλυψη τότε δημιούργησε την εντύπωση ότι μπορούσε να υπάρξει θεραπεία για την ανθρώπινη παχυσαρκία με χορήγηση λεπτίνης, όπως συνέβη με κάποια πειράματα σε παχύσαρκα ποντίκια. Αποδείχθηκε, όμως, ότι η ανθρώπινη παχυσαρκία δεν οφείλεται σε έλλειψη λεπτίνης. Οφείλεται σε αδρανοποίηση του υποδοχέα της λεπτίνης στον εγκέφαλο, ο οποίος δεν αντιλαμβάνεται την ποσότητα της ορμόνης που κυκλοφορεί στο αίμα.
Στα τέλη του 2013, επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν ανακάλυψαν ότι ο εγκέφαλος των παχύσαρκων ατόμων δεν αντιδρά σωστά στη λεπτίνη. Ο υποδοχέας της λεπτίνης έχει δύο απολήξεις, σαν μαστίγια, που περιστρέφονται έως ότου εντοπίσουν τη λεπτίνη στο αίμα. Οι υποδοχείς των υπέρβαρων ατόμων δεν διαθέτουν αυτές τις απολήξεις, με συνέπεια να μην μπορούν να πιάσουν τη λεπτίνη. Έτσι δεν ενεργοποιείται το αίσθημα κορεσμού της πείνας και καταναλώνουν πολλές θερμίδες, παίρνοντας κιλά. Σήμερα οι ειδικοί πιστεύουν ότι ο βασικός βιολογικός λόγος που κάποιος έχει παραπανίσια κιλά είναι η “αντίσταση” στη λεπτίνη.
Πως θα ενεργοποιήσετε την ευαίσθητη αυτή ορμόνη:
Μέινετε μακριά απο τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες
Ο διάσημος Αμερικανός ενδοκρινολόγος Robert Lustig, ειδικός στις ορμονικές διαταραχές και την παιδική παχυσαρκία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, είναι κατηγορηματικός ότι αυτό που προκαλεί αντίσταση στη λεπτίνη είναι η μεγάλη κατανάλωση υδατανθράκων. Η γλυκόζη ανεβάζει την ινσουλίνη στο αίμα και αυτή με τη σειρά της παρεμβαίνει στη δράση της λεπτίνης. “Ρίξε την ινσουλίνη σου”, λέει ο Lustig. Αυτό θα το κάνετε αποφεύγοντας εντελώς τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες και υιοθετώντας μια δίαιτα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη.
Υπάρχουν επίσης ενδείξεις, λέει ο Lustig, ότι η φρουκτόζη, παρότι έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, μπορεί να προκαλεί αντίσταση στη λεπτίνη. Αυτός ενδεχομένως να είναι ένας μηχανισμός με τον οποίο η φρουκτόζη προκαλεί παχυσαρκία, ιδιαίτερα στα παιδιά. Μείνετε μακριά, λοιπόν, από τις τροφές που έχουν πολλή φρουκτόζη, όπως είναι τα αναψυκτικά με ζάχαρη. Η επιτραπέζια ζάχαρη είναι κατά το ήμισυ φρουκτόζη και κατά το άλλο ήμισυ γλυκόζη. Φυσικά δεν υπάρχει κανένας λόγος να αποφύγετετα φρούτα, τα οποία αποτελούν μέρος της υγιεινής διατροφής.
Ο πολύτιμος ύπνος
Κοιμηθείτε 8 ώρες την ημέρα αν είναι δυνατόν. Αν δεν μπορείτε τόσο, κοιμηθείτε όσο γίνεται περισσότερο, καθώς το σώμα παράγει λιγότερη λεπτίνη αν δεν ξεκουράζεστε επαρκώς. Αν έχετε νοιώσει κάποιες μέρες πιο πεινασμένοι μετά από βραδιά κακού ή λιγοστού ύπνου είναι επειδή τα επίπεδα της λεπτίνης έχουν πέσει και ο εγκέφαλος θεωρεί ότι πρέπει να φάτε.
Μειώστε τα τριγλυκερίδια στο αίμα σας
Θα ενεργοποιήσετε τη λεπτίνη αν ρίξετε τα τριγλυκερίδια του αίματος. Φαίνεται πως τα χαμηλά τριγλυκερίδια μπορεί να σας βοηθήσουν να χάσετε βάρος. Τα πολλά τριγλυκερίδια παρεμβαίνουν στο ταξίδι της λεπτίνης από το αίμα στον εγκέφαλο. Ο τρόπος για να βοηθήσετε τη λεπτίνη να δώσει το μήνυμά της είναι να μειώσετε τα τριγλυκερίδια. Οι ιδανικές τιμές για τα τριγλυκερίδια στο αίμα, το πρωί πριν φάτε, είναι κάτω από τα 100 mg/dl. Τα φυσιολογικά επίπεδα είναι κάτω από 150 mg/dl.
Κόψτε το μεταμεσονύκτιο τσιμπολόγημα
Το τσιμπολόγημα μετά το δείπνο μερικές φορές προκαλείται από την παραγωγή λεπτίνης το βράδυ που σας κάνει να νομίζετε ότι είστε πιο πεινασμένοι από ό,τι πραγματικά είστε. Δεν πρέπει να τρώτε μετά το δείπνο ακόμα και αν νοιώθετε πεινασμένοι, γιατί έτσι μόνο θα μπορέσετε να αυξήσετε τα επίπεδα της λεπτίνης σας.
Κάντε εξετάσεις
Αν ακολουθείτε μια πολύ αυστηρή δίαιτα, καλό θα ήταν μια απλή εξέταση αίματος για να μετρήσετε τα επίπεδα λεπτίνης στο αίμα. Με τη σωστή αξιολόγηση αυτής της μέτρησης μπορείτε να εκπαιδεύσετε το σώμα σας να καίει λίπος.
