fbpx

Η πραγματικότητα του τέλους και η νέα αρχή

Submit to FacebookSubmit to Google PlusSubmit to TwitterSubmit to LinkedInPrint this pageShare with friends

Χωρισμός και/ή απώλεια: πως ένα τέλος μπορεί να γίνει μια νέα αρχή

από τον Κώστα Σπηλιώτη, Δρ Πανεπιστημίου Paris IX-Dauphine Γαλλίας, Ψυχοθεραπευτής οικογένειας και ζεύγους, αναλυτής ομάδας

Η έννοια της απώλειας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανθρώπινη ζωή. Διαδοχικές απώλειες συνθέτουν τη ζωή ενός ατόμου: το πέρασμα στην ενήλικη ζωή αντιπροσωπεύει το τέλος της ανέμελης εφηβείας, η μέση ηλικία φέρει την απώλεια της πρώτης νεότητας, ένας γονιός βλέποντας το παιδί του να μεγαλώνει νιώθει ότι χάνει δια παντός ηλικιακές περιόδους στις οποίες λάτρεψε την αφέλεια της παιδικής ειλικρίνειας, τα γλωσσικά παιχνιδίσματα ή την αυθόρμητη εκδήλωση αγάπης του παιδιού του κ.τ.λ.

Κάθε μορφή χωρισμού, από την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου (λόγω θανάτου, μετανάστευσης, ενηλικίωσης) μέχρι το τέλος μιας σχέσης και το διαζύγιο, συμβολίζει μια απώλεια που βιώνεται, σε ποικίλους βαθμούς, ως πένθος.

Ενώ ο χωρισμός απαλύνει εν μέρει τους πρώην ενοίκους του γάμου ως προς την πίεση της αντιδικίας και των διαπληκτισμών της συζυγικής σχέσης, εντούτοις το διαζύγιο εκπέμπει τη βαρυθυμία του ατόμου που αισθάνεται ότι έχασε ένα κομμάτι του εαυτού του, εκείνο που είχε επενδύσει στην οικοδόμηση ενός δυαδικού Εμείς με ένα άλλο πρόσωπο.

Άτομα που αποφασίζουν να θέσουν τέλος στον γάμο τους έχουν, συνήθως, ήδη επενδύσει συναισθηματικά σε ένα άλλο πρόσωπο, ή προσανατολίζουν αμέσως την προσοχή τους στην εύρεση νέου συντρόφου. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, το άτομο επιδιώκει να υπερκεράσει άμεσα την απογοήτευση της αποτυχίας του έγγαμου βίου, ή τον πόνο της απώλειας ενός συντροφικού ή οικογενειακού βίου που δεν απέδωσε τους αναμενόμενους καρπούς.

Παρόλα αυτά, μία νέα αρχή είναι μπολιασμένη με την ιδιαιτερότητα της προηγούμενης σχέσης ή του προτέρου γάμου, υπό την έννοια ότι στο πεδίο του νέου ζευγαριού είτε ανθοφορούν στοιχεία που κυριαρχούσαν σε παρελθούσες σχέσεις, είτε η ίδια η εμπειρία του αποτυχημένου γάμου και της δυναμικής του γονιμοποιεί με άγχος, καχυποψία ή πλημμελή συναισθηματική επένδυση μελλοντικές σχέσεις.

Η αποχή από μία νέα συναισθηματική σχέση είναι μία αντίδραση που αντανακλά τη μελαγχολία του ατόμου για την απώλεια της κατάστασης που αντιπροσώπευε στον εσωτερικό κόσμο του η προηγούμενη σχέση ή ο γάμος. Η αδυναμία να αντιμετωπίσει κανείς μία τέτοια ενδεχόμενη απώλεια φαίνεται σε άτομα που ενώ δυσανασχετούν στο γάμο τους, ή έχουν βιώσει την απιστία του (ή της) συντρόφου, παραμένουν στη σχέση ή αντιστέκονται στο διαζύγιο, υπερασπίζοντας έτσι μια ιδεώδη ενότητα του ζευγαριού δίχως αντίκρισμα στην πραγματικότητα. Είναι τόσο έντονος ο ναρκισσισμός τους που προτιμούν να υπερασπίζονται μία ψευδή κατάσταση ωσάν να επρόκειτο για πραγματική.

Η διαυγής θέαση της αποτυχίας μιας σχέσης ή ενός γάμου σημαίνει πως το άτομο μαθαίνει να διαχωρίζει την πραγματικότητα από το πλαστό ιδεώδες, αντιλαμβάνεται πως αδυνατεί να προσαρμόσει τον άλλο στα κελεύσματα της επιθυμίας του, πως αφήνοντας κατά μέρος τη ναρκισσιστική του υπεροψία υπολογίζει τα λάθη και τις αδυναμίες του παρελθόντος στην απόπειρα οικοδόμησης μιας νέας ερωτικής και συναισθηματικής σχέσης.