Το σταμναγκάθι είναι ουσιαστικά μια άγρια ποικιλία ραδικιού, το οποίο είναι αυτοφυές. Το συναντάμε στην Κρήτη και στην υπόλοιπη λεκάνη της Μεσογείου σε βουνά, οροπέδια και απόκρημνες ακρογιαλιές της Κύπρου, της Σικελίας και της Μάλτας. Η συγκομιδή του είναι μια πολύ κουραστική και πολλές φορές επικίνδυνη διαδικασία.
Τα τελευταία χρόνια έχει αποκτήσει μια δυναμική στην εγχώρια αγορά αλλά διαθέτει και εξαγωγική προοπτική, κυρίως σε χώρες της Ευρώπης όπως η Γαλλία και η Γερμανία. Έχει σημαντική ζήτηση ως προϊόν από τους καταναλωτές, μεγαλύτερη από άλλα χόρτα της ίδιας κατηγορίας με αυτό. Αυτός είναι και ο λόγος που “απολαμβάνει” υψηλές τιμές στην λιανική αγορά και είναι ένα απο τα αγαπημένα προιόντα των food lovers.
O “βασιλιάς” των άγριων χόρτων.
Το σταμναγκάθι ταιριάζει με την ρακή και τρώγεται είτε ωμό σε σαλάτα με λαδολέμονο είτε μαγειρεμένο. Ταιριάζει με όλα τα είδη κρέατος και τα όσπρια. Καταναλώνεται και βρασμένο σαν συνοδευτικό σε πιάτα θαλασσινών. Ταιριάζει πολύ και με την κεφαλογραβιέρα. Είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε αντιοξειδωτικές πολυφαινόλες και Ωμέγα-3 λιπαρά. Τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και διακρίνεται, επίσης, για τις αντισηπτικές, αντιρρευματικές και υπογλυκαιμικές του ιδιότητες. Περιέχει βιταμίνες C και Ε καθώς και ιχνοστοιχεία όπως σίδηρο, κάλιο, νάτριο, φώσφορο και μαγνήσιο.
Στην αρχαιότητα το χρησιμοποιούσαν για την θεραπεία προβλημάτων της χολής και του ήπατος. Είναι τονωτικό του στομάχου και ευνοεί την πέψη. Βοηθά στην απομάκρυνση της χοληστερίνης από το αίμα, ενώ αναφέρεται πως το αφέψημα των φύλλων του δρα κάτα του διαβήτη και της παχυσαρκίας. Το σταμναγκάθι δρα ρυθμιστικά στην λειτουργία πολλών αδένων και θεραπεύει πολλές δερματικές παθήσεις.
Το σταμναγκάθι έχει λίγες θερμίδες, δηλαδή περίπου 6 θερμίδες στη μια μερίδα που αντιστοιχεί σε ένα φλιτζάνι ή 28 γραμμάρια. Μια μερίδα σταμναγκάθι 28 γρ. παρέχει περίπου 32%, 46,8% και 60,9% της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας σε βιταμίνη Α, βιταμίνη Ε και βιταμίνη C αντίστοιχα.