Η μόδα που θέλει τους άπαντες να "χτυπάνε" τατουάζ μπαίνει στο μικροσκόπιο του Λόγω Διατροφής, του site του διακεκριμένου διαιτολόγου-διατροφολόγου Δημήτρη Γρηγοράκη.
Νέα έρευνα του πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης με επικεφαλής τον Δρ. Γιόργκεν Σέραπ, δείχνει ότι 13 από τα 21 πιο δημοφιλή μελάνια για τατουάζ που χρησιμοποιούνται στην Ευρώπη περιέχουν καρκινογόνες χημικές ουσίες, γεγονός που είχε επιβεβαιωθεί κι από παλαιότερες έρευνες, οι οποίες ανέφεραν ότι το μπλε και το πράσινο μελάνι περιέχουν, για παράδειγμα, κοβάλτιο, το κόκκινο υδράργυρο και το μαύρο βενζοπυρένιο, ουσία που έχει διαπιστωθεί ότι προκαλεί καρκίνο του δέρματος στα ζώα.
Ο Δρ. Σέραπ δηλώνει χαρακτηριστά ότι: "Εκατομμύρια Ευρωπαίοι κάνουν τατουάζ με χημικές ουσίες αγνώστου προελεύσεως", ζητώντας παράλληλα να γίνουν περαιτέρω μελέτες για τους πιθανούς κινδύνους τους, αλλά και να δίνονται γραπτές πληροφορίες σχετικά με αυτούς σε όσους επιθυμούν να κάνουν τατουάζ. Υπολογίζεται ότι 45 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ έχουν τουλάχιστον ένα τατουάζ, εκ των οποίων τουλάχιστον 36% των ενηλίκων στα τέλη των 30 τους.
Το οξειδωτικό στρες αφορά την ανισορροπία μεταξύ της οξειδωτικής έκθεσης και της αντιοξειδωτικής άμυνας. Επομένως, μπορεί να προκαλείται από διάφορους προ-οξειδωτικούς παράγοντες μεταξύ των οποίων είναι κι η είσοδος στον ανθρώπινο οργανισμό των βαρέων μετάλλων. Πολλά μελάνια τατουάζ περιέχουν βαρέα μέταλλα, τα οποία έχουν συνδεθεί με ένα μεγάλο αριθμό προβλημάτων υγείας συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου και νευροεκφυλιστικών ασθενειών.
Ανάμεσα στα άλλα μέταλλα που βρίσκονται στα τατουάζ είναι:
- Ο Υδράργυρος είναι μια νευροτοξίνη, που σημαίνει ότι έχει αρνητικές επιπτώσεις στο νευρικό σύστημα. Μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον εγκέφαλο και να οδηγήσει σε σωματικές και συναισθηματικές διαταραχές.
- Ο Μόλυβδος παρεμβαίνει σε μία ποικιλία διεργασιών του σώματος και είναι τοξικός για πολλά από τα όργανα και τους ιστούς του σώματος, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς, των οστών, το έντερο, τα νεφρά, το νευρικό και το αναπαραγωγικό σύστημα. Σε σοβαρές περιπτώσεις, τα συμπτώματα δηλητηρίασης από μόλυβδο κοινώς μολυβδίαση, μπορεί να περιλαμβάνουν επιληπτικές κρίσεις, κώμα και θάνατο. Άλλα συμπτώματα που συνήθως συνδέονται με την έκθεση στο μόλυβδο περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος, σύγχυση, κεφαλαλγία, αναιμία και ευερεθιστότητα.
- Το Αντιμόνιο, μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στα μάτια, το δέρμα και τους πνεύμονες. Καθώς συνεχίζεται η έκθεση, μπορεί να προκύψουν πιο σοβαρά προβλήματα όπως ασθένειες των πνευμόνων, καρδιακά προβλήματα, διάρροια, σοβαρός έμετος και έλκη στομάχου.
- Το Βηρύλλιο αναφέρεται ως καρκινογόνο της πρώτης κατηγορίας. Η έκθεση σε αυτό, μπορεί να προκαλέσει θανατηφόρα ασθένεια των πνευμόνων.
- Το Κάδμιο είναι ένα βαρύ μέταλλο που εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία, συμπεριλαμβανομένων των νεφρών, των οστών και πνευμονική βλάβη.
- Το Αρσενικό είναι ένα γνωστό καρκινογόνο, και οι νέες μελέτες έχουν επίσης διαπιστώσει ότι η έκθεση σε υψηλότερα επίπεδα αρσενικού οδηγεί σε γενετικές βλάβες.
Πολλά μελάνια τατουάζ περιέχουν επικίνδυνες φθαλικές ενώσεις και υδρογονάνθρακες. Οι φθαλικές ενώσεις υδρογονάνθρακες κι άλλες επικίνδυνες ενώσεις στο μελάνι των τατουάζ. Οι φθαλικές ενώσεις, που περιέχονται επίσης σε πολλά καλλυντικά προϊόντα που θεωρούνται μη ασφαλή, έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να βλάψουν το συκώτι, τα νεφρά, τους πνεύμονες και το αναπαραγωγικό σύστημα σε μελέτες σε ζώα.
Τα μαύρα μελάνια τατουάζ συχνά κατασκευασμένα από προϊόντα που περιέχουν πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (PAH). Μεταξύ των PAH στα μελάνια είναι το βενζο(α)πυρένιο, μια ένωση που προσδιορίζεται στην έκθεση της τοξικότητας της Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος ως «μια από τις πιο ισχυρές και καλά τεκμηριωμένες καρκινογόνες ουσίες του δέρματος».
Ακόμη και για την εκδήλωση καρκίνου σε βασικά όργανα του ανθρώπινου οργανισμού ενοχοποιούνται τα τατουάζ.
Ερευνητές επισημαίνουν ότι τα νανοσωματίδια από το μελάνι μπορούν να διεισδύσουν στο κυκλοφορικό σύστημα κι εν συνεχεία να συσσωρευτούν στη σπλήνα και στους νεφρούς, μπλοκάροντας έτσι την ικανότητα των οργάνων να φιλτράρουν τις βλαβερές ουσίες.
Η Αντιοξειδωτική αντιμετώπιση
Προκειμένου να αναχαιτιστούν οι βλαβερές συνέπειες που προκαλούν αποδεδειγμένα οι προ-οξειδωτικές χρωστικές ενώσεις που περιέχουν τα τατουάζ, είναι αναγκαία η αυξημένη πρόσληψη αντιοξειδωτικών ουσιών.
Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που δρουν με τέτοιο τρόπο ώστε να δεσμεύουν και να εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες των βαρέων μετάλλων, μετατρέποντάς τις σε μη τοξικές, άρα και ακίνδυνες για τον ανθρώπινο οργανισμό. Ενδεικτικά, τέτοιες ουσίες είναι οι βιταμίνες C και Ε, το β-καροτένιο, τα φλαβονοειδή, τα διάφορα είδη λυκοπενίων που περιέχονται στην ντομάτα, καθώς και άλλες φυτοχημικές ουσίες που περιέχονται στο κόκκινο σταφύλι, στα σταυρανθή, στο σκόρδο, στο χαμομήλι και σε διάφορα τρόφιμα.
Οι αντιοξειδωτικές ουσίες στα τρόφιμα
Τα καρυκεύματα, όπως η κανέλα, η ρίγανη, το κύμινο, ο μαϊντανός, ο βασιλικός, το κάρυ, οι σπόροι μουστάρδας, η πιπερόριζα, το πιπέρι, το τσίλι σε σκόνη, η πάπρικα, το σκόρδο, ο κόλιανδρος, το κρεμμύδι και το κάρδαμο είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές ιδιότητες.
Βότανα, όπως το θυμάρι, η μαντζουράνα, η μέντα, ο βασιλικός κι ο άνηθος αν και χρησιμοποιούνται σε μικρές ποσότητες στη διατροφή, διαθέτουν υψηλή αντιοξειδωτική ικανότητα.
Η σοκολάτα είναι πλούσια σε κακάο και συνεπώς σε αντιοξειδωτικά.
Τα αποξηραμένα φρούτα αποτελούν μια πολύ καλή πηγή αντιοξειδωτικών σε σχέση με την ποσότητα της μερίδας στην οποία χρησιμοποιούνται, με δεδομένο ότι έχει αφαιρεθεί το νερό κι έτσι αυξάνεται σημαντικά η αναλογία βάρους/περιεκτικότητας σε αντιοξειδωτικά. Σε αποξηραμένη μορφή βρίσκουμε τα αχλάδια, τα μήλα, τα δαμάσκηνα, τα ροδάκινα, τις σταφίδες, τα σύκα και τα βερίκοκα.
Οι ξηρές σταφίδες περιέχουν υψηλή ποσότητα πολυφαινολών.
Το κόκκινο κρασί επίσης περιέχει υψηλή ποσότητα πολυφαινολικών ουσιών, καθώς και συνολικών αντιοξειδωτικών.
Η σκόνη κακάο κι η κανέλα είναι πλούσιες σε προκυανιδίνες, πολύ σημαντικές αντιοξειδωτικές ενώσεις, οι οποίες ανευρίσκονται σε πολλά φρούτα και μερικά λαχανικά. Οι προκυανιδίνες έχουν αποδειχθεί πολύ ευεργετικές για την ανθρώπινη υγεία.
Το ακατέργαστο πίτουρο κι άλλα δημητριακά όπως η βρώμη, θεωρούνται επίσης καλές πηγές αντιοξειδωτικών (USDA 2007, 2009).
Οι ξηροί καρποί είναι επίσης εξαιρετικά πλούσιοι σε αντιοξειδωτικά. Τα καρύδια, τα φουντούκια, τα φιστίκια, τα αμύγδαλα και ο πασατέμπος αποτελούν κυριολεκτικά διατροφικούς «θησαυρούς» σε περιεκτικότητα αντιοξειδωτικών ουσιών.
Τα σαρκώδη φρούτα, όπως τα βατόμουρα, τα δαμάσκηνα, τα ροδάκινα, τα μήλα, οι φράουλες, οι κόκκινες σταφίδες, τα σύκα, τα κεράσια, τα αχλάδια, τα ροδάκινα, τα πορτοκάλια, τα βερίκοκα, το μάνγκο, ο χυμός του σταφυλιού και του ροδιού, βρίσκονται πολύ ψηλά στην αντιοξειδωτική κλίμακα (ORAC).
Κάποια μαγειρεμένα λαχανικά είναι πλούσια σε αντιοξειδωτική ικανότητα. Αυτά είναι οι αγκινάρες, το λάχανο, το μπρόκολο, τα σπαράγγια, το αβοκάντο, τα παντζάρια, τα ραδίκια, οι πατάτες και το σπανάκι.
Συναγερμός για έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση
Έκκληση για ακόμη πιο αυστηρή νομοθεσία και περαιτέρω έρευνα σχετικά με τα μελάνια που χρησιμοποιούνται στα τατουάζ ζητούν οι ερευνητές, που κατέληξαν στο συμπέρασμα πως τα tattoos ενδέχεται να ευθύνονται για περιπτώσεις εμφάνισης καρκίνου σε βασικά όργανα του ανθρώπινου σώματος.
Παρά το γεγονός πως σχετικές επιστημονικές μελέτες που διεξήχθησαν τα τελευταία χρόνια έχουν καταγράψει ελάχιστα περιστατικά καρκίνων στην περιοχή ενός τατουάζ, οι ερευνητές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και ζητούν από τις αρμόδιες αρχές να ερευνήσουν εξονυχιστικά κάθε ενδεχόμενο.
Του Δημήτρη Γρηγοράκη
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος MSc.
