Πολύ συχνά οι ασθενείς με νευρική βουλιμία (ΒΝ) χαρακτηρίζουν τον εαυτό τους ως δυναμικές, δοτικές, ενδοτικές στις ανάγκες των άλλων, δηλαδή είναι γυναίκες που αγαπούν πολύ και είναι πίστες στην οικογένεια και στους φίλους. Όμως έχουν ένα μυστικό τοξικό φάρμακο που τις βοηθά να παραμένουν τα καλά παιδιά, την... ψυχογενή βουλιμία!
Αυτό το φάρμακο, που πολλές φορές λειτουργεί ως η καλύτερη κολλητή τους, τις βοηθά να παραμένουν στο θρόνο της παντοδυναμίας. Είμαι καλά και μπορώ να κάνω τα πάντα!
Δεν έχω ανάγκη τίποτα, μου λένε συχνά. Το μόνο πρόβλημα μου είναι ότι χάνω τον έλεγχο με την τροφή...., μπορώ να τα σαρώσω όλα, όταν οι άλλοι λείπουν η κοιμούνται. Οργανώνω την έφοδο στο σούπερ μάρκετ ή στο περίπτερο, αυτή είναι η στιγμή που μου επιτρέπω να έχω ανάγκες! Και μετά πρέπει να βρω τρόπους να διορθώσω το λάθος, δεν έπρεπε να φάω είμαι μια γουρούνα, μια φάλαινα (άπειρες αναφορές στο ζωικό βασίλειο). Την έσπασα την δίαιτα, μα γιατί δεν μπορώ να κρατηθώ τρώγοντας 1.000 θερμίδες την ημέρα! Δεν το αντέχω άλλο, θέλω να είμαι λεπτή για πάντα και μην έχω ανάγκη να τρώω. Όμως έχω ένα μυστικό όπλο. Κάθε φορά που χάνω τον έλεγχο με το φαΐ, έρχεται και μου ψιθυρίζει στο αυτί «και τώρα τι θα κάνεις; Πρέπει να τα κάψεις όλα τώρα».
Η φωνή λοιπόν της βουλιμίας τις ωθεί στη λύτρωση κατά κοινή τους ομολογία. Πρόκειται όμως, να διαπράξουν ένα «αποτρόπαιο έγκλημα» ενάντια στο σώμα και στην ψυχή τους. Έτσι έρχεται η ώρα της εκκαθάρισης της τροφής, η οποία γίνεται είτε συνδυαστικά είτε μεμονωμένα. Οι πιο συχνοί τρόποι εκκαθάρισης είναι η πρόκληση εμετού, η χρήση καθαρτικών ή διουρητικών και η υπερβολική άσκηση. Υπάρχουν και πολλές άλλες τεχνικές αλλά οι παραπάνω είναι οι πιο κοινές. Ανέφερα την λέξη «λύτρωση» και πολλοί αναγνώστες θα αναρωτιούνται γιατί: είναι απλό και τετριμμένο, ζώντας με την βουλιμία απλά κλείνει ο κύκλος του τελετουργικού που άνοιξε με το βουλιμικό επεισόδιο, καθώς οι περισσότερες ασθενείς είναι πεπεισμένες ότι απέφυγαν το μοιραίο που είναι η αύξηση του βάρους. Αφού πολλές φορές μετά από αυτό ζυγίζονται για να επιβεβαιώσουν την αποτελεσματικότητα της εκκαθάρισης. Ταυτόχρονα νοιώθουν ότι ανέκτησαν τον έλεγχο, αγνοώντας βεβαίως ότι έχουν ήδη παραδώσει το κλειδί της ζωής τους σε ένα επικίνδυνο «δαίμονα» που αρνείται πεισματικά να αποχωρήσει μέχρι τελικής πτώσεως.
Το σώμα εξωθείται στα άκρα με την ΒΝ, βέβαια αυτό στην αρχή δεν είναι ορατό αφού όλα πηγαίνουν «ρολόι». Μετά όμως, η εναλλαγή από τον υποσιτισμό στην υπερφαγία και αντίστροφα προκαλεί πολλές βιοχημικές αλλαγές στον εγκέφαλο όπως ελλιπή παραγωγή σεροτονίνης η οποία οδηγεί σε καταθλιπτικά συμπτώματα. Επίσης ηλεκτρολυτικές διαταραχές που συνδέονται με την υποκαλιαιμία ή υπονατριαιμία, εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για την σωστή λειτουργία της καρδιάς. Η οστεοπενία και η οστεοπόρωση λόγω ανεπάρκειας της βιταμίνης D και της έλλειψης ασβεστίου είναι ένα από τα προβλήματα που συναντούν συχνά οι ασθενείς με ΒΝ. Επίσης κάτι πολύ σημαντικό το οποίο αγνοούν οι περισσότερες ασθενείς είναι ότι το Κάλιο και το Νάτριο είναι βασικοί ρυθμιστές του μεταβολισμού μας. Επίσης η έλλειψη συχνών γευμάτων μέσα στην ημέρα προκαλεί υπογλυκαιμίες, οι οποίες συχνά οδηγούν σε βουλιμικά επεισόδια, οπότε κατά συνέπεια οι καύσεις επιβραδύνονται. Έτσι η αύξηση του βάρους είναι αναπόφευκτη. Συχνά ασθενείς με πολλά χρόνια στη νόσο, καταλήγουν να ζήσουν το χειρότερο εφιάλτη τους, δηλαδή να γίνουν υπέρβαρες και παχύσαρκες.
Όμως το χειρότερο από όλα τα παραπάνω είναι ότι αδυνατούν να ζήσουν έξω από αυτό αλλά και μέσα σε αυτό. Η ζωή τους είναι μια ανομολόγητη κόλαση, υποδυόμενες ότι όλα είναι καλά. Η κόλαση της ΒΝ γίνεται αναπόσπαστο μέρος της ζωής τους και όταν ο έλεγχος έχει οριστικά χαθεί, τότε μόνο οι γύρω τους αντιλαμβάνονται το μέγεθος της ασθένειας. Το χάος, που μερικές φορές μπορεί να μοιάζει και τακτοποιημένο στους άλλους, κατακλύζει κυριολεκτικά τη ζωή τους. Οι ασθενείς μου, πολύ συχνά περιγράφουν τη ΒΝ ως ένα βρικόλακα που αφαιρεί σταδιακά όλη την ενέργεια και την επιθυμία για ζωή. Στο τέλος έχει καταστρέψει σχεδόν οτιδήποτε υγιές υπήρχε μέχρι τότε στη ζωή της ασθενούς, όπως οικογενειακές σχέσεις, ερωτική, επαγγελματική και κοινωνική ζωή.
Οπότε την επομένη φορά που θα σκεφτείτε ότι η ψυχογενής βουλιμία είναι λιγότερο απειλητική από την ανορεξία, θυμηθείτε ότι ενώ δείχνουν καλά και το δηλώνουν, η αλήθεια είναι άλλη... Ότι δηλαδή κινδυνεύουν και υποφέρουν πραγματικά, αφού είναι καταδικασμένες να υπακούν καθημερινά στη νόσο που τους διαφεντεύει τη ζωή.
Μαρία Τσιάκα
Διευθύντρια του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών
