Υλικά

για τις στρώσεις λαχανικών

1 μεγάλη ή 2 μέτριες πατάτες καθαρισμένες και κομμένες σε λεπτές φέτες

3-4 μεγάλες μελιτζάνες φλάσκες κομμένες σε φέτες

4-5 μεγάλα κολοκύθια κομμένα σε φέτες

για την σάλτσα με μανιτάρια και φακές

1 μέτριο κρεμμύδι ξερό, ψιλοκομμένο

1 σκελίδα σκόρδο, λιωμένη

250 γρ. φρέσκα μανιτάρια ψιλοκομμένα (χρησιμοποίησα πλευρώτους)

1/2 φλιτζ. νερό

1/2 φλιτζ. λευκό κρασί (ή επιπλέον νερό)

1 κόκκινη πιπεριά γλυκιά, ψιλοκομμένη

4 μέτριες ώριμες ντομάτες στο μούλτι

1 μεγάλο καρότο στον χοντρό τρίφτη

1/2 φλιτζ. φακές ξερές

1/2 φλιτζ. φρέσκο μαϊντανό ψιλοκομμένο

1/2 φλιτζ. ξηρούς καρπούς ή σπόρους ωμούς, ελαφρώς ψιλοκομμένους αλλά όχι σκόνη (μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αμύγδαλα, καρύδια ή ηλιόσπορους)

1 κ.γ. αλάτι (ή ανάλογα με τα γούστα μας)

1/2 κ.γ. μπούκοβο

1 κ.γ. γλυκιά πάπρικα

πιπέρι

για την ελαφριά, φυτική “μπεσαμέλ”

4 φλιτζ. (1 λίτρο) φυτικό γάλα, έτοιμο ή σπιτικό χωρίς ζάχαρη

12 κ.σ. κοφτές αλεύρι για όλες τις χρήσεις

1 ή 2 κύβους λαχανικών έτοιμους ή σπιτικούς, αναλόγως πόσο αλμυρή μας αρέσει (vegan, βιολογικούς κύβους θα βρούμε στα καταστήματα βιολογικών προϊόντων και σε μεγάλα σούπερ μάρκετ)

φρεσκοτριμμένο πιπέρι

φρεσκοτριμμένο μοσχοκάρυδο (προαιρετικά)

3-4 χούφτες τριμμένο φυτικό τυρί ή διατροφική μαγιά (προαιρετικά)

τριμμένη φρυγανιά για το πασπάλισμα

Εκτέλεση

Για τις στρώσεις λαχανικών: Κόβουμε τις μελιτζάνες σε φέτες πάχους περίπου 1 εκατοστό. Τις αλατίζουμε και τις αφήνουμε στην άκρη να ξεπικρίσουν για περίπου 30 λεπτά. Κόβουμε τις πατάτες και τα κολοκύθια σε λεπτές φέτες περίπου 1/2 εκατοστό. Για να κοπούν ομοιόμορφες φέτες μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το μαντολίνο των λαχανικών.

Στρώνουμε ένα μεγάλο ταψί με αντικολλητικό χαρτί και βάζουμε μέσα τις μελιτζάνες και τα κολοκύθια. Δεν μας πειράζει αν αλληλεπικαλύπτονται αφού θα τα ψήσουμε ίσα ίσα για να μαλακώσουν, οπότε δεν κινδυνεύουν να κολλήσουν μεταξύ τους. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο για 30 λεπτά στους 200 ο C. Τις πατάτες δεν χρειάζεται να τις προψήσουμε – θα ψηθούν τέλεια απορροφώντας υγρασία και γεύση από την σάλτσα.

Για την σάλτσα: Σε ένα μεγάλο και βαθύ τηγάνι ή σε μια κατσαρόλα, βάζουμε το κρεμμύδι, το σκόρδο και τα μανιτάρια και “σοτάρουμε” για λίγα λεπτά. Προσθέτουμε το κρασί (ή επιπλέον νερό) τις φακές, την πιπεριά, το καρότο, το μαϊντανό, τις πολτοποιημένες ντομάτες, καρυκεύουμε και αφήνουμε την σάλτσα σε σιγανή φωτιά για 35-45 λεπτά να μαλακώσουν οι φακές και να απορροφηθούν τα υγρά. Τέλος ρίχνουμε τους ξηρούς καρπούς, ανακατεύουμε και σβήνουμε την φωτιά.

Συναρμολόγηση: Λαδώνουμε ένα βαθύ ταψί μεσαίου μεγέθους (εγώ χρησιμοποίησα ένα μακρόστενο 29x21x6 εκατοστά) ή χρησιμοποιούμε ένα αντικολλητικό σκεύος. Στο πάτο στρώνουμε τις φέτες πατάτες αλληλεπικαλύπτοντας λίγο κάθε φέτα με την επόμενη για να μην αφήσουμε πολλά κενά. Ρίχνουμε το 1/3 της σάλτσας και την απλώνουμε ομοιόμορφα με ένα κουτάλι πάνω στις πατάτες. Πασπαλίζουμε με φυτικό τυρί ή διατροφική μαγιά και συνεχίζουμε με την επόμενη στρώση. Απλώνουμε τις μελιτζάνες, το 1/3 από την σάλτσα, το φυτικό τυρί και τέλος τα κολοκύθια, την υπόλοιπη σάλτσα και φυτικό τυρί.

Για την vegan μπεσαμέλ: Σε μια κατσαρόλα βάζουμε το μισό φυτικό γάλα μαζί με τους κύβους λαχανικών, το μοσχοκάρυδο και το πιπέρι και ανακατεύουμε σε μέτρια φωτιά να διαλυθούν οι κύβοι. Το υπόλοιπο γάλα το βάζουμε στο μπλέντερ μαζί με το αλεύρι και χτυπάμε λίγα δευτερόλεπτα μέχρι να διαλυθεί το αλεύρι και να μην υπάρχουν σβώλοι. Μόλις το γάλα στην κατσαρόλα πάρει βράση, ρίχνουμε το μείγμα με το αλεύρι και ανακατεύουμε συνεχώς με μια ξύλινη κουτάλα για 5-10 λεπτά μέχρι να σχηματιστεί μια παχύρρευστη κρέμα.

Απλώνουμε την μπεσαμέλ πάνω από τον μουσακά, πασπαλίζουμε αμέσως με μπόλικη τριμμένη φρυγανιά και ψήνουμε στους 200 ο C για μια ώρα περίπου ή μέχρι να ροδίσει.

Αφήνουμε τον μουσακά να κρυώσει για τουλάχιστον μισή ώρα πριν τον σερβίρουμε.

Για την φυτική μπεσαμέλ μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όποιο φυτικό γάλα μας αρέσει αρκεί να μην έχει πρόσθετη ζάχαρη.