Η κυκλοθυμία παλιά εντασσόταν στις διαταραχές προσωπικότητας, σήμερα όμως θεωρείται μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται σαν ήπια διπολική διαταραχή. Η ένταση όμως και η διάρκεια των συμπτωμάτων είναι πολύ πιο ήπια, αναλογικά με αυτά της διπολικής συναισθηματικής διαταραχής.
Η κυκλοθυμία στην παγκόσμια κοινότητα φτάνει στο 1% και είναι πιο συχνή στις γυναίκες. Αν υπάρχει στην οικογένεια συγγενής με διπολική διαταραχή τα άτομα αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη ευαλωτότητα για κυκλοθυμία.
Τι μας συμβαίνει ακριβώς;
Συνήθως, οι κυκλοθυμικοί έχουν ήπιες φάσεις υπερθυμίας και κατάθλιψης. Για να καταλήξουμε, όμως, στην διάγνωση, για να μιλήσουμε δηλαδή για κυκλοθυμική διαταραχή πρέπει αυτές οι φάσεις να έχουν διάρκεια τουλάχιστον 2 χρόνια.
Όταν ο κυκλοθυμικός βιώνει ήπια κατάθλιψη είναι πολύ εκνευρισμένος, δυσφορικός και δεν ανέχεται καμία κριτική. Όταν, πάλι, κυριαρχεί η ήπια ευφορία νομίζει ότι τα ξέρει όλα, είναι υπερβολικά κοινωνικός και παρορμητικός και παίρνει μεγαλεπήβολες αποφάσεις. Τα άτομα αυτά διακρίνονται από την ριψοκίνδυνη συμπεριφορά που έχουν στις διαπροσωπικές αλλά και στις επαγγελματικές τους σχέσεις. Μπορεί βέβαια να έχουν υψηλά επαγγελματικά επιτεύγματα, αλλά συνήθως αυτά δεν έχουν διάρκεια λόγω της συναισθηματικής αστάθειας αλλά και της έντονης παρορμητικότητας.
Η βασική πάθηση από την οποία πρέπει να διαχωριστεί η κυκλοθυμική διαταραχή είναι η διπολική διαταραχή. Στην κυκλοθυμική διαταραχή έχουμε μικρότερη ένταση και διάρκεια στα συμπτώματα. Υπάρχουν πολλές διαταραχές προσωπικότητας που έχουν πολλά κοινά με την κυκλοθυμία π.χ. στην οριακή προσωπικότητα παρατηρούμε δυσκολίες όσον αφορά την δημιουργία μιας συγκροτημένης προσωπικότητας, χωρίς έντονες συναισθηματικές μεταπτώσεις. Η κυκλοθυμική προσωπικότητα θα μπορούσαμε να πούμε ότι συνυπάρχει πολλές φορές με την κυκλοθυμική διαταραχή.
Η κυκλοθυμία έχει χρόνια πορεία και χαρακτηρίζεται από έντονες μεταβολές του συναισθήματος. Όλες οι σχέσεις του πάσχοντος διαταράσσονται και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό. Πολλές φορές άτομα με κυκλοθυμική διαταραχή- υπολογίζονται στο 20-30%- μεταπίπτουν σε διπολική διαταραχή. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό;
Αναγκαία η σωστή διάγνωση
Ή ήταν από την αρχή διπολικοί και δεν είχε γίνει σωστή διάγνωση, είτε η κυκλοθυμική διαταραχή ξεκίνησε ήπια και έγινε πιο βαριά, καθώς περνούσαν τα χρόνια. Κάτι που δεν πρέπει να μας διαφεύγει είναι ότι οι ασθενείς με έντονες συναισθηματικές μεταπτώσεις, όπως οι κυκλοθυμικοί μπορεί να χρησιμοποιούν διάφορες ναρκωτικές ουσίες για να κατευνάσουν την κατάθλιψή τους ή να πυροδοτήσουν τα υπομανιακά επεισόδια.
Η θεραπεία που πρέπει να πάρουν οι κυκλοθυμικοί είναι σίγουρα ψυχοθεραπευτική, ψυχαναλυτικού ή συμπεριφορικού τύπου που πρέπει όμως να εστιάζει στις διαπροσωπικές σχέσεις. Αν χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή, χρησιμοποιούνται σταθεροποιητές του συναισθήματος ή αντικαταθλιπτικά τύπου εκλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης ( SSRI’S), όταν ο κυκλοθυμικός βιώνει έντονη κατάθλιψη. Το συνηθέστερο είναι ότι δεν θα χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή αλλά συγκροτημένη ψυχοθεραπεία.
Του Στάθη Μπαρτζώκα
Ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής
www.stathisbartzokas.com